خشونت به معنای درشتی و زِبری در لغتنامه دهخدا آمده است و نیز ناظمالاطباء در شرح جملهای از کتاب تاریخ یمینی به این مضمون: «از سر حدت مزاج و خشونت طبع بر لجاج اصرار نمود»، واژه خشونت را سختی و تندی و تیزی، ترجمه کرده است. در خشونت خانگی نیز ما با تلفیق این سه واژه یعنی: شدت، خشونت و لجاجت به عنوان یک ترکیب آسیبزا مواجه هستیم.
قدر مسلم خشونت از هر نوعش، نامطلوب و دور از طبع و سرشت انسانی است؛ به ویژه اگر این خشونت در امنترین مکان و محل سکنی و آرامش یک انسان رخ دهد. خانه یا مسکن به جایی گفته میشود که روح و جسم انسان در آن تسکین و التیام مییابد. لذا پیش از هر بحث روانشناسی، حقوقی و اجتماعی، این واژهی ترکیبی، یعنی خشونت خانگی، خود یک واژه متناقض و غیر منطقی است.
در این مقاله قصد داریم ابعاد و دلایل و نیز عوامل موثر بر خشونت خانگی و بدرفتاری جنسی و جسمی را از منظر روانشناسی، اجتماع و مباحث اقتصادی بررسی کنیم. برای ورود به بحث از نزدیکترین بُعد خشونت خانگی یعنی خشونت علیه زنان و تبعیض جنسیتی آغاز میکنیم و سپس به جایگاه خشونت خانگی در روانشناسی و عوامل اقتصادی و اجتماعی موثر در شکلگیری خشونت خانگی خواهیم پرداخت.
برای خرید مانتو با قیمت ارزان و باور نکردنی روی لینک کلیک کن!
میخوای استایلتو دلبرونه تر کنی! برای خرید جوراب متناسب با استایل شیکت به فروشگاه اینفینیتی سر بزن!
خشونت خانگی و نقش جنسیت در آن
مسئله خشونت خانگی و همسرآزاری، اصطلاحی است که اغلب –و البته متاسفانه با واژه زنان و جنس مونث همراه بوده است. هرچند این موضوع در جوامع کنونی عمومیت مطلق ندارد و آزار روانی و بدزبانی و ناسزاگویی از طرف زن برای مرد نیز، مصداق خشونت خانگی به حساب میآید، اما قدر مسلم، هنوز کفه ترازوی خشونت خانگی در مورد زنان و دختران، بسیار سنگینتر و مشهورتر است.
در این بخش به تبعیض جنسیتی و بدرفتاری جنسی و جسمی در خانه توسط همسران نسبت به یکدیگر میپردازیم تا دلایل همسرآزاری و خشونت خانگی علیه زنان را بهتر درک کرده و با حدود و تعریف آن را در شرایط مختلف فرهنگی و جهانی آشنا شویم.
شلوار مام استایل میخواستی! برای خرید شلوار مام استایل روی لینک کلیک کن و به فروشگاه اینترنتی اینفینیتی یه سر بزن!
تبعیض جنسیتی
در جوامع شرقی واژه تبعیض، نامی آشنا و همانقدرً تلخ است. این تبعیض، سوی و جهت ناامیدکنندهتری دارد و آن، جهت پیکان است که به سمت لطیفترین و ظریفترین جنس انسان قرار گرفته است. تبعیض جنسیتی نه تنها در خشونت خانگی، بلکه یک موضوع مبتلابه و رایج در بحث مشاغل و موضوعات اجتماعی است که محرومیتهای گوناگونی را برای زنان رقم میزند.
در سال 2019 برای رفع تبعیض جنسیتی در ورزش فوتبال در امریکا، چالشی از طریق اقامه دعوی حقوقی علیه فدراسیون قوتبال شکل گرفت که نتایج موفقی هم داشت. ابعاد این مبارزه برای رفع تبعیض جنسیتی برای بانوان، بسیار گستردهتر از سهم مساوی در المپیک بود و با جنبههای مختلفی از نظام اجتماعی و اقتصادی مدرن گره خورده بود. موضوع، دستمزد برابر برای زن و مرد بود که از مسایل ابتدایی و بدیهی در مورد حقوق و موقعیت شغلی است که در بسیاری از جوامع، هنوز هم بحران و چالشی حل نشده است.
تبعیض جنسیتی، در مسئله ازدواج در برخی فرهنگها، یک پیشینه پذیرفته شده و رایج است که گاهی عبور از آن غیرممکن است. همین مسئله ریشه و مبنای خشونت خانگی علیه جنس ضعیفتر است که بسیاری از برخوردهای تحقیرآمیز و خشن را از سوی همسر توجیه میکند و با تبدیل آن به یک امر طبیعی و جاری، قابل پذیرش میشود، پذیرشی که گاهی تا حد جان و آبرو، آسیبزا و غیرقابل جبران است.
هویت جنسیتی و توجه به جنسیت برای احقاق حقوق اولیه و نیازهای طبیعی، یک رویکرد ضروری برای هر جامعه مدرنی است که دغدغههای اخلاقی و حیات در الگوی پیشرفت و توسعه مدنی را دنبال میکند؛ اما در این چارچوب، نگرانی بزرگتر، مخدوش شدن واژهها با توجه به رویههای سیاسی و اغلب وارداتی در بستر تحولات جوامع گوناگون است. مسئلهای که به خصوص در امر فرهنگی بسیار ظریف و شایان توجه است، زیرا هر دغدغه و چالشی باید از متن آن جامعه برخاسته شده باشد.
واژه هویت جنسیتی در کنار تبعیض جنسیتی، اغلب در ادامه روندهای فمنیستی معنا و مفهوم پیدا میکند که حتی برای گریز از این برچسب، گاهی دچار زیادهرویهای ناعادلانهای میشود. عدم تبعیض جنسیتی در بحث خشونت خانگی، به معنای تناسبسازی انتظار ما از هر جنسیت با توان و ظرفیتهای پنهان و آشکار آن است. شروع خشونت خانگی و همسرآزاری، موقعیتی است که این تناسبسازی رعایت نشود و یا اجباری و بدون تامل باشد.
دلایل همسر آزاری
عدم پرداختن به مسئله هویت جنسیتی در یک جامعه، نه تنها میتواند یک آسیب اجتماعی بزرگ را در پی داشته باشد، بلکه زبانههای آن آسیب تا پشت دیوارهای خصوصی افراد جامعه نفوذ خواهد کرد. آزار و اذیتی که هر فرد، به طور روزانه و دایمی از همسر و شریک زندگی خود میبیند، پیش از آنکه مربوط به شخصیت، خانواده و آموزههای اخلاقی همسر باشد، برگرفته از بافت فرهنگی جامعه است که مسیر این تبعیض جنسیتی و همسرآزاری را به ویژه برای مردان علیه زنان هموار کرده است.
از دلایل دیگر همسرآزاری و یکی از مهمترین دلایل آن، برتری اقتصادی و برتریجویی جنس مخالف برای تمکن دارایی بیشتر است. برخی وجه اقتصادی را ریشهایترین منبع برای هر ناهنجاری و بدرفتاری اجتماعی و فردی میدانند. اما از نقش عوامل فردی و اخلاقی و نیز فقر فرهنگی در تشدید خشونت خانگی نمیتوان گذشت.
خشونت خانگی و همسر آزاری
آنچه همسرآزاری را تبدیل به خشونت خانگی میکند، تبدیل شدن آن به یک عادت است. خشونت خانگی میتواند آزار و اذیت روزانه و مکرر در خانه، توسط هر یک از زوجین باشد و این تکرار در شرایطی که امکان اعتراض و رهایی از آن نباشد، بسیار طاقتفرسا و تخریب کننده کیان خانواده است.
در یک تقسیمبندی کلی، خشونت خانگی در ارتباط با آزار و اذیت همسر نسبت به زوجه را در دو نوع بدنی و روانی تقسیم میکنند که مورد اول شامل آزار جنسی، فشار و تحمیل بدنی، ضرب و جرح و نیز اجبار به انجام کاری و یا رفتار بخصوصی است. اما مورد دوم که بسیار هم گسترده است، خشونت کلامی، حالتهای غیرکلامی، چهره و وضعیت بدن، خشونت اقتصادی، حقوقی و نیز علمی و فکری را شامل میشود.
در ادامه به بررسی دقیقتر جنبههای روانی، اقتصادی و اجتماعی خشونت خانگی خواهیم پرداخت.
میخوای تو مهمونیها و دوره همیهات با لباسای لاکچری ولی ارزون بدرخشی ! برای خرید شومیز به فروشگاه اینفینیتی سر بزن!
جایگاه خشونت خانگی در روانشناسی
انتساب یک امر به بستر فرهنگی، نباید ریشههای فردی و حتی بیمارگونه آن را در برخی موارد نادیده بگیرد. حتی اگر در جامعهای حفظ حریم خانواده دچار برخوردهای افراطی و زمینهساز خشونت خانگی برای هر یک از زوجین شود، اما تک تک افراد در ابتلا به این اشتباه، مختار و متاثر از باورها و رویههای فردی خویش هستند.
این باورها، جنبههای روانی و شناختی هر انسان را دربرمیگیرد که هم قابل اصلاح و هم قابل آموزش است. جامعهای که به رشدیافتگی فرهنگی میرسد تغییر ساختار و رویکرد فرهنگی را در دو مسیر بالا به پایین و پایین به بالا مدیریت میکند و این امر مستلزم آموزش به افراد جامعه برای رشد خوبیهای اخلاقی و نیکخلقی است. در ادامه، مصادیق گفتاری و مفاهیم پرکاربرد زبانی در خشونتهای خانگی را بیشتر باز میکنیم.
لباس زیر فانتزی در انواع طرحها و رنگهای مناسب میخواستی! برای خرید لباس زیر روی لینک کلیک کن!
مفاهیم عمدی و غیرعمدی خشونت خانگی
در ابتدای مقاله به واژه خشونت در فرهنگ دهخدا اشاره داشتیم، بد نیست بدانید که واژه خشونت در فرهنگ آکسفورد (Violence) به معنای تجاوز، زیان، آسیب، بیحرمتی و اعمالِ زور به کار رفته است. و نیز در فرهنگ وبستر، خشونت خانگی، آسیب جسمانی رساندنِ یکی از اعضای خانواده به دیگری یا تکرار و عادت به چنین رفتاری تعریف شده است. به بیان دقیقتر، خشونت خانگی، بدرفتاری جسمی، جنسی و روانی است.
از همین روست که در جلسه مشورتی سازمان بهداشت جهانی، تعریف کاربردی خشونت، استفاده عمدی از نیروی بدنی، ارعاب و تهدیدی قلمداد شده که به آسیب بدنی، مرگ و آسیب روانی، نقص رشد و تکامل یا محرومیت یا احتمال رخ دادن هر یک از موارد گفته شده، منجر شود. واژه عمدی در این قرارداد بسیار حایز اهمیت و کلیدی است، زیرا میتواند وجه حقوقی و کیفری پیدا کند.
در تحلیل روانشناسی خشونت خانگی با واژههای خشونت عاطفی، ابزاری، حاد و آنی و نیز خشونت واکنشی و یا کنشی مواجهیم. این مفاهیم در یک مرزبندی کلیتر به حوزه خشونت عمدی و غیرعمدی یا ناآگاهانه تقسیم میشوند. همچنین خشونت خانگی را میتوان در دو حالت پنهان و آشکار ردیابی کرد که نوع پنهان آن، ریشه در فرهنگ پذیرفته شده یک جامعه دارد که اغلب بدون دلیل و منطق نهادینه شده و تشخیص آن دشوار است.
دنبال لباس مردونه واسه مهمونیها و تولد میگردی!برای خرید پیراهن مردانه کلیک کن!
دلایل ایجاد خشونت خانگی
در ادامه مقاله با دو علت خشونت خانگی و فشارهای روانی آشنا میشویم:
عوامل اقتصادی
نقش اقتصاد به عنوان ضریب افزاینده هر ناهنجاری و بزهکاری اجتماعی بر کسی پوشیده نیست. در فرهنگ و سنت خودمان، فقر مالی نزدیک به کفر و دوری از حق تعبیر شده است. در اجتماع کوچکتر یعنی خانواده نیز این امر مستثنی نیست و عوامل اقتصادی همچون بدهکاریها و عدم کفاف دخل و خرج در درآمد ماهیانه یک زندگی و نیز سنگینتر شدن روز به روز سایه فقر در اثر اقتصاد ناسالم در بدنه مدیریتی یک کشور، میتوانند زمینه ساز رشد و افزایش خشونت خانگی شوند.
پاییز نزدیکه! دنبال لباس گرم و بافت میگردی! برای خرید پلیور بافت به فروشگاه اینترنتی اینفینیتی یه سر بزن!
خشونت اقتصادی چیست؟
به لحاظ فنی کلمه خشونت اقتصادی زمانی رخ میدهد که وضعیت شغلی برای مرد و یا زن پایین بوده و یا در سطح مناسبی نباشد. در یک تحقیق آکادمیک میزان تاثیرگذاری بیکاری را برای افزایش خشونت خانگی مردان علیه زنان بین ۲۰ تا ۶۰ درصد برآورد کردهاند؛ به طوری که بیکاری یکی از عوامل خطرآفرین در جهت تقویت خشونت زناشویی تشخیص داده شده است. از این رو میتوان گفت که استقلال مالی و توان اقتصادی برای زنان یک عامل کاهنده خشونت علیه ایشان به حساب میآید.
عوامل اجتماعی
از عوامل اقتصادی و اشتغال که عبور کنیم، مرتبه اجتماعی و یا موقعیت شفلی افراد و نیز موقعیت اجتماعی-فرهنگی یک جامعه نیز در شکلگیری و تشدید خشونت خانگی موثر است. بر اساس پژوهشهای میدانی، میزان خشونت با توجه به رده شغلی، سطح تحصیلات، منطقه جغرافیایی، موقعیت سیاسی و مذهبی میتواند تغییر کند. این عوامل در کنار مسایل اقتصادی برگرفته از آنها و نیز مشکلات فرهنگی اشاره شده در بالا، شبکهای درهم تنیده از عوامل زمینهساز خشونت خانگی در جوامع را تشکیل میدهند.
میخواستی مهارت اجتماعی یاد بگیری!برای آشنایی با مهارت اجتماعی روی لینک کلیک کن!
خشونتی علیه خشونت؛ چاره کار چیست؟
در این مقاله کوتاه پس از تعریف خشونت خانگی و مفاهیم مرتبط با آن به بررسی عوامل مختلفی که بر ایجاد و تقویت خشونت خانگی تاثیر گذار هستند اشاره شد. عوامل فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی از جمله مهمترین عوامل موثر در شکلگیری خشونت در نظام خانواده است. از دیگر عوامل تاثیرگذار دیگر، عوامل حقوقی، قانونی و سیاسی است که در این مقاله به آنها نپرداختیم.
اگر یک جامعه نتواند به لحاظ فرهنگی و یا اقتصادی زمینه کاهش خشونت خانگی و آزار و اذیت همسر را فراهم کند، بهترین راهکار توسل به چارچوب قانونی و حقوقی است. مسئلهای که در نوع خود میتواند یک اجبار همراه با ارعاب و تهدید برای کم کردن آزادیهای طرف مقابل در اعمال خشونت باشد. در اینجا با وجه مثبتی از خشونت مواجهیم که قرار است علیه خشونت اعمال شود!
شالای رنگی رنگی در انواع طرحها و جنس مناسب و ارزان میخواستی! برای خرید شال روی لینک کلیک کن!
دیدگاهی وجود ندارد.